Multiculturalidade

Multiculturalidade

Boas a todas e todos!

Neste tema tratamos contidos moi diversos que podemos dividir en dúas seccións. Unha primeira sección comprende os contidos relacionados coas titorías e o uso de linguas estranxeiras nas actividades de titoría, coas habilidades para a vida ou lifeskills, coas medidas de atención á diversidade e os PMAR. Na segunda sección, comentamos o papel das/os auxiliares de conversa, así como os programas AICLE/CLIL.

Comezarei tratando o contido sobre as titorías, as cales deben ter unha función orientadora, asesorando ao alumnado durante o período escolar. Resultoume de grande interese coñecer máis aspectos sobre elas, xa que considero que poden ter moita importancia na educación ao ter a oportunidade de tratar por unha banda temas educativos, como son as técnicas de estudo, faltas de asistencia, saídas profesionais, etc., axudando ao alumnado a coñecerse mellor a si mesmo, a aproveitar o tempo de traballo e estudo adaptándoo ás súas características e tipos de intelixencias, así como mellorando a súa autoestima e autonomía, animando á participación en actividades extraescolares e en proxectos do centro e fomentando un bo ambiente no grupo. Por outra banda, temos a posibilidade de tratas temas transversais de grande relevancia, por exemplo, as drogas, a educación sexual, a violencia de xénero, a aceptación doutras culturas, etc. O aproveitamento das horas de titoría está nas mans do profesorado, é unha mágoa que en moitas ocasións tan só se usen para realizar tarefas doutras materias ou outro tipo de actividades que non gardan ningunha relación co verdadeiro obxectivo dunha titoría. Neste enlace poderedes atopar as tarefas do/a titor/a. 

Unha das cuestións que tratamos nunha das sesións foi que actividades poderiamos realizar nunha hora de titoría para fomentar o uso da lingua estranxeira. Organizámonos por parellas e grupos de tres para crear actividades, o meu compañeiro Juan Cabaleiro e eu propuxemos a seguinte:

A actividade está deseñada para alumnado de 4º da ESO e levaríase a cabo durante a última semana do curso lectivo. Os seus obxectivos principais son:  

• Traballar na procura de información e na súa contrastación
• Coñecer culturas diferentes
• Empregar as TIC para a busca de información e a creación do vídeo
• Crear unha actividade de xeito colaborativo
• Realizar unha boa organización do traballo

En canto á descrición da tarefa, en primeiro lugar, o alumnado traballará por parellas e deberá procurar información sobre o festival internacional da música, centrándose no país escollido. A lista de países dependerá de procedencia do alumnado e dos seus intereses. O profesorado, nun intento de promocionar todas as linguas de ensino do centro, asegurarase de que se inclúa como mínimo un país no que se fale cada lingua.

Tras a procura de información, cada parella terá que realizar un breve vídeo (máximo 3 minutos), que resuma os contidos principais, incluíndo un extracto dunha canción na lingua do país. Posteriormente, agruparanse tódolos vídeos e proxectaranse no festival de fin de curso do centro educativo, xa que coincidirá ou estará próximo á data de celebración do festival da música.

O tempo que se dedicará á tarefa vai variar dependendo do ritmo de traballo do alumnado. O profesorado terá en conta as características de cada alumno/a para a formación das parellas co obxectivo de garantir un bo funcionamento, tamén ofrecerá máis apoio ás parellas que o precisen e requiriralles máis información e tempo de vídeo ás máis adiantadas.

O alumnado terá dispoñible unha extensa cantidade de recursos. Estes serán:

• Temporais: poderán realizar a busca de información durante a primeira sesión da actividade (50 minutos), e outras 2 para a realización do vídeo (100 minutos). Ademais disto, poderán usar todo o tempo que precisen na casa.
• Espaciais: ademais da aula de inglés, o alumnado poderá utilizar a aula de informática ou outros espazos do centro, previa autorización do mesmo.
• Materiais: Cada estudante poderá usar todo o material que vexa preciso. Entre eles, os seus teléfonos móbiles e os ordenadores do centro para a realización do vídeo e a busca de información. Precisarase un proxector para a reprodución do vídeo no lugar onde teña lugar o festival de fin de curso.
• Humanos: alumnado e profesorado relacionado coa actividade

Respecto aos contidos relacionados coas habilidades para a vida, falamos da importancia das habilidades psicosociais. Na seguinte imaxe que creei dividinas en tres grupos:

A importancia do autocoñecemento, da empatía, así como do control das emocións e sentimentos, é evidente desde idades temperás. Así mesmo, traballar no control da tensión e o estrés  poderá servirlles para épocas de exames ou situacións de angustia, Por outro lado, a comunicación asertiva, dando a valer as propias opinións tendo en conta as dos/as demais, axudará no establecemento de boas relacións interpersoais e na solución de problemas e conflitos, os cales resultan case inevitábeis entre o alumnado. As últimas habilidades que quero mencionar e que considero das máis relevantes son o pensamento crítico, creativo e a toma de decisións. Hai moitas tarefas que poden axudar a que vaian construíndo o seu pensamento deste xeito, contrastando información, analizando de maneira obxectiva e procurando alternativas diferentes ás habituais, o que lles resultará moi útil tanto dentro como fóra da vida académica.

Con respecto ás medidas de atención á diversidade, é dicir, o conxunto de accións que serven para adaptar a resposta educativa ás diferentes necesidades, características, situacións sociais e culturais, ritmos de aprendizaxe e intereses de todo o alumnado, podemos distinguir dous grupos: ordinarias e extraordinarias. As ordinarias adecúan o currículo sen alterar de maneira significativa os seus contidos, porén as extraordinarias supoñen cambios esenciais na organización e nos elementos de acceso ao currículo, estas medidas aplícanse cando as de carácter ordinario resultan insuficientes. En relación con estes contidos fixemos unha actividade na cal tiñamos que clasificar diferentes medidas en ordinarias e extraordinarias, posteriormente comprobamos na listaxe do documento oficial se a nosa clasificación era correcta.

Outro punto que tratamos estivo relacionado co alumnado con necesidade específica de apoio educativo (ACNEAE), para o que deseñei imaxe que resume a información:

Tamén mencionamos os diferentes tipos de adaptacións curriculares: de acceso físico ou á comunicación ou polo número de alumnado afectado (individualizadas ou grupais) e o Programa de Mellora da Aprendizaxe e do Rendemento (PMAR). Este programa é o antigo programa de diversificación curricular, garante a adquisición das competencias de aprendizaxe e ten como principais obxectivos evitar o absentismo e o abandono escolar, facilitar a consecución dos obxectivos xerais e o desenvolvemento persoal e social do alumnado, así como o seu potencial de aprendizaxe.

Por último, centrámonos nos programas de linguas estranxeiras. Para o alumnado existe o CUALE , o AXUDASLE  e o programa de inmersión lingüística de outono , para o profesorado o PIALE  e o CALC , tamén mencionamos as seccións bilingües e os centros plurilingües , pero centrámonos en maior medida no programa de auxiliares de conversación. Este programa consiste na colaboración de profesorado nativo prioritariamente en centros plurilingües, sección bilingües e escolas oficiais de idiomas para facer posible a práctica da conversa oral, a corrección lingüística e achegar ao alumnado e ao profesorado a cultura do seu país. O/a auxiliar de conversa pode motivar ao alumnado, servir de embaixador cultural, axudar á asimilación de xeito natural doutra lingua e a desenvolver actitudes respectuosas cara a diversidade cultural.  Os/as auxiliares apoian a profesorado CLIL (Content and Language Integrated Learning). Xa tratei a metodoloxía CLIL nunha entrada anterior, pero gustaríame lembrar que é unha metodoloxía de carácter interdisciplinar pola cal se utiliza un idioma adicional para o ensino e a aprendizaxe de contido e lingua. Un dos aspectos que me resultou máis interesante destes contidos foron as 5 Cs: cognición, contido, comunicación, comunidade e competencias. No seguinte vídeo obteredes máis información:

Para pór en práctica estes contidos realizamos un exercicio que consistía na creación dunha actividade que poderiamos facer coas/cos auxiliares de conversa na aula para o cal volvín traballar co meu compañeiro Juan Cabaleiro, aquí tedes o documento.

Como conclusión gustaríame destacar que agradecín moito os contidos achegados sobre as titorías, xa que me animaron a querer realizar proxectos sobre diferentes temas, prestando atención ás características persoais do alumnado e ás súas necesidades. En canto ao programa de auxiliares de conversa e á metodoloxía CLIL, considero que foi de grande utilidade por se nun futuro participo no programa ou conto coa presenza dun(ha) auxiliar nas aulas. Así mesmo, tódalas actividades realizadas  contribuíron a comprender mellor os novos contidos e ofreceron a posibilidade de ser creativos/as na creación de tarefas.

Un saúdo!