Tema 1

Tema 1: O ensino de linguas no presente modelo educativo, nacional e autonómico.

Benvidas/os a esta nova entrada! Nesta primeira unidade centrareime nos aspectos que máis me chamaron a atención e que considero máis relevantes para o meu futuro como docente dunha lingua estranxeira.  

En primeiro lugar, o máis destacable é a cantidade de cambios no sistema educativo que aconteceron ao longo da historia, motivados moitas veces tan só por razóns políticas. O motivo polo que decidín que este sería o primeiro aspecto a tratar nesta entrada é porque continua sendo un problema actual que ten repercusións nun ámbito tan importante como é a educación, polo que toda a poboación se ve afectada, tanto o colectivo de profesorado como o de alumnado.

Daquela cómpre facer referencia ás múltiples modificacións que pouco ou nada teñen que ver coa mellora da calidade do sistema, por exemplo, a supresión das materias de inglés, alemán e italiano a través do plan de transición de 1932, ou o establecemento en 1938 de que a cultura humanística se debe completar co estudo de dúas linguas vivas das cales unha ten que ser obrigatoriamente o italiano ou o alemán. Tendo en conta estes e outros exemplos, non é difícil decatarse de que o estudo de linguas estranxeiras dependía na súa totalidade do contexto histórico, do lugar de procedencia de cada unha delas, véndose afectada e limitada toda a poboación como aconteceu en 1903 coa reforma que suprimía o ensino de inglés e alemán no grao de Bacharelato debido á falta de presuposto. O sistema educativo dun país ten que evolucionar, adaptarse á realidade social, corrixir erros pasados que foron detectados. As modificacións son necesarias, pero só se supoñen unha mellora, unha vantaxe e unha actualización, non se pode someter a toda a sociedade dun país a un vaivén que non atende máis que a intereses políticos sen recapacitar na repercusión que poden ter, volvendo cara métodos obsoletos como é o caso das reválidas. 

Engádovos un infograma que creei baseado nos cambios lexislativos que tiveron lugar en España desde 1970:

Atoparedes máis información neste estudo histórico e neste documento amplo por se fose do voso interese, se procurades un resumo breve recoméndovos este blog. 

Outro dato que chamou a miña atención foi que non se introducira o idioma moderno nunha etapa obrigatoria do sistema educativo ata 1970 coa Lei Xeral de Educación e, malia que a normativa deixaba aberta a posibilidade de comezar o estudo dunha lingua estranxeira a partir de 3º ou 5º curso cunha serie de condicións, o máis habitual era comezar en 6º. Unha destas condicións sorprendeume especialmente: para introducirse a lingua estranxeira no 3º curso, a aprendizaxe debía ser exclusivamente oral polo menos durante seis meses e o método elixido debía ser de tipo audiovisual. Así mesmo, os centros educativos tiñan a liberdade de escoller que lingua impartirían, sendo o inglés e o francés as seleccionadas con maior frecuencia e, ao igual que na actualidade, o principio básico era promover a adquisición das catro destrezas lingüísticas básicas (escoita, fala, lectura e escrita) empregando unha metodoloxía activa. Se comparamos estes datos coa actualidade, decatámonos de como variou a percepción que se tiña sobre o estudo doutras linguas. Agora hai un interese moi grande pola adquisición dunha segunda ou terceira lingua canto antes, ata o punto de existir garderías nas que as/os máis cativas/os xa comezan a ter o seu primeiro contacto cun idioma distinto á súa lingua materna, o que non deixa de ser unha consecuencia do proceso de globalización que estamos experimentando. É certo que hai moitos mitos e pouca información sobre a adquisición de segundas linguas na sociedade, como que o profesorado debe ser nativo ou que se debe comezar a adquirir o outro idioma canto antes, cando en realidade o profesorado non nativo pode ensinar desde a perspectiva da lingua materna, sabendo cales son as maiores dificultades e podendo realizar comparacións que axuden  e favorezan ao alumnado. En canto á idea de aprender unha nova lingua desde idades temperás, é necesario que haxa certas condicións para que resulte efectivo, por exemplo, debe haber un equilibrio entre a exposición á lingua materna e á lingua estranxeira para que o coñecemento dunha non interfira no nivel da outra. 

En conclusión, o noso sistema educativo viuse e segue véndose afectado e desvalorizado polo contexto político no que se atopa, o cal provoca modificacións constantes que minguan a súa calidade, en vez de supor unha mellora e unha actualización que favorezan a toda a sociedade.

Así, as materias e os seus contidos non deberían depender do partido político que se atope no poder. No caso das linguas, deberían gozar todas da mesma importancia xa que cada unha delas non supón máis que riqueza, polo que se deben respectar e coidar incondicionalmente.

Agardo que vos gustase a entrada e  recibir os vosos comentarios sobre os temas que tratei!

Un saúdo.