Estratexias de comunicación

Tema 5: Estratexias de comunicación

Ola a todas/os!

Nesta nova entrada vou falar e compartir as miñas reflexións  sobre algúns dos contidos que tratamos na materia de Didáctica das Linguas Estranxeiras con Cristina: os catro modos de comunicación (comprensión, expresión, interacción e mediación), as actividades de expresión, interacción e mediación tanto oral como escrita e a elaboración e uso dunha rúbrica para avaliar a comprensión oral e escrita.

O primeiro achegamento aos contidos deste tema foi a través dunha actividade na que tivemos que definir por grupos os seguintes termos: mediación, plurilingüismo, o enfoque orientado á acción e a co-construción do significado, ademais de falar do noso perfil plurilingüe e de dar a nosa opinión sobre empregar outras linguas nunha clase de inglés. A continuación, fixemos unha posta en común comparando e debatendo sobre as diferentes opcións. Pareceume un bo xeito de comezar o temario xa que, por unha parte, permitiu á docente observar cales eran os nosos coñecementos sobre os contidos e, doutra banda, nós mesmas/os nos decatamos de que algúns aspectos non eran como pensabamos. Así mesmo, tivemos que traballar en equipo, aportando cada membro definicións individuais creando unha base sobre a que chegariamos a definicións grupais máis completas e complexas para a posta en común co resto do grupo. Os conceptos que presentaron máis dificultades foron o de mediación e a co-construción do significado porque eran os menos coñecidos, por iso me vou centrar neles nesta entrada. En primeiro lugar, a co-construción do significado no proceso de ensino-aprendizaxe realízase mediante a interacción colaborativa entre aprendices. A miúdo poden resultar necesarias as habilidades plurilingües e pluriculturais, o que suporá a percepción das semellanzas e diferenzas entre linguas e culturas de xeito natural e autónomo. Na miña opinión, a co-construción do significado implica unha comprensión e asimilación inmediata de novos contidos que resulta moi vantaxosa.

A mediación consiste nas actividades escritas e orais que posibilitan a comunicación entre individuos que, por algunha razón, non son capaces de comunicarse de maneira directa entre si.  En ocasións interprétase como a quinta destreza na aprendizaxe dunha lingua estranxeira, xunto coa compresión oral e escita, e a expresión oral e escrita, pero o certo é que segundo o Marco Común Europeo de Referencia (MCER) a mediación constitúe coa comprensión, expresión (produción) e interacción (co-produción), un dos catro modos de comunicación. Un(ha) mediador/a ten que entender o problema de comunicación facendo uso da súa experiencia socio-cultural, das habilidades comunicativas e os recursos lingüísticos. Adaptar a súa intervención ás necesidades do interlocutor, organizar a formulación do texto meta empregando as ideas principais e negociar o seu significado. Un contido totalmente novo para min foi a distinción entre mediación verbal, visual e multimodal, e cultural. En canto á introdución da mediación nas aulas, podemos utilizar realia, facer actividades con visitantes ou auxiliares lingüísticos, introducir outras linguas, realizar traballos en grupo e facer uso dos diferentes rexistros e variedades. Para traballar este novo concepto en auxe creamos unha actividade de mediación por parellas e grupos de tres, compartímola  en drive co resto do grupo nun documento onde se foron recollendo todas co fin de presentárllela e explicárllela posteriormente. Pareceume moi boa idea que tivésemos a oportunidade de elaborar unha actividade propia que nos permitise pór en práctica o que aprenderamos. O feito de que os demais grupos tamén expuxesen a súa tamén foi unha grande axuda para consolidar certos aspectos, aprender máis sobre os contidos e coñecer novas ideas, sen esquecer a importancia de traballar grupalmente de maneira efectiva. A maiores tivemos que realizar unha rúbrica para avaliar a nosa actividade, polo que esta tarefa resultou moi completa e útil para a nosa formación: 

Podedes atopar máis información neste artigo e no seguinte pdf por se fose do voso interese.

Outro dos temas tratados que me gustaría comentar estivo relacionado coas actividades de comprensión oral e escrita, as cales poden ir encamiñadas cara a procura de información específica  (scanning), cara a captación das ideas principais (skimming) ou con outro tipo de finalidades, por exemplo, adquirir coñecemento sobre un tema determinado para empregalo noutro momento, comprender vocabulario en contexto, seguir unhas instrucións ou identificar actitudes. No caso das actividades de comprensión escrita, adóitase realizar unha presentación ou familiarización do contido e vocabulario nun primeiro momento, identificando as palabras chave e analizando o contexto, para logo realizar unha primeira lectura na que se adoita localizar información, contestar preguntas ou comprobar predicións. A realización dunha segunda lectura pode ser necesaria para traballar o vocabulario, as estruturas e a cohesión do texto. Por último, a post-lectura sérvenos para trasladar a información e empregala, resumir o contido, debater ou elaborar unha opinión persoal sobre o tema, ampliar o noso coñecemento sobre el ou desmentir crenzas que puidésemos dar por supostas.  Con respecto á realización de actividades de comprensión oral, o primeiro paso sería a pre-escoita, durante a cal se nos presenta o tema e nos podemos familiarizar cos contidos de maneira xeral. Na primeira escoita podemos captar a idea principal, algún dato concreto que sexa de interese e prestar atención ao vocabulario, mentres que na segunda realizaremos actividades máis específicas, por exemplo, responder preguntas, facer tests de opción múltiple, etc. Por último, poderíase levar a cabo unha posta en común para a comparación das diferentes respostas e interpretacións obtidas. Para traballar o contido relacionado coas actividades, cada persoa recibiu un enlace a páxinas diferentes que contiñan un listado de diferentes actividades que se poderían realizar na aula, por exemplo: edutopia. Escollemos a que máis nos chamase a atención e tivemos que presentala e explicar os motivos que nos levaron a elixila a tres ou catro compañeiras/os. Cada grupo tiña que escoller a actividade presentada que considerasen mellor. Isto permitiunos coñecer un grande número de diferentes actividades do noso interese, debater en pequenos grupos sobre elas e chegar a unha conclusión conxunta, o que sempre resulta enriquecedor.

En conclusión, considero que tanto os contidos tratados como o modo no que se traballaron resultaron de moito proveito para a nosa formación como docentes. Decidín facer fincapé na mediación posto que é un termo que, malia estar gañando importancia na actualidade no ámbito educativo, segue sendo descoñecido para moitas persoas e, sen dúbida, paga a pena telo en conta e introducilo nas aulas. No que se refire ao tipo de actividades de comprensión, agradecín moito os contidos presentados, xa que como futura profesora dunha lingua estranxeira, resultan moi enriquecedores.

Espero que vos gustase a entrada, un saúdo!